Vitamin B12 Deficiency

B12 Vitamini Eksikliği

Kobalamin olarak da bilinen B12 vitamini, suda çözünür bir vitamindir ve kırmızı et, süt ürünleri ve yumurta gibi hayvansal ürünlerden elde edilebilir. İntrinsik faktör, midede parietal hücreler tarafından üretilen ve B12 vitamininin terminal ileumda emilimi için gerekli olan bir glikoproteindir. B12 vitamini emildikten sonra DNA, yağ asitleri veya miyelin sentezinde bir kofaktör olarak önemli bir rol oynar. Bu nedenle B12 vitamini eksikliği, hematolojik ve nörolojik semptomlara yol açabilir.

B12 vitamini karaciğerde yüksek miktarda depolanır. Ancak uzun süre boyunca B12 vitamini emilemediğinde, karaciğerdeki B12 vitamini düzeyleri de hızla azalır ve eksiklik ortaya çıkar.

B12 Vitamini Eksikliğinin Etiyolojisinde Üç Ana Faktör:

Otoimmün: Pernisiyöz anemi, vücudun intrinsik faktöre karşı antikor geliştirdiği otoimmün bir bozukluktur. Bu antikor, intrinsik faktöre bağlanarak onu inhibe eder ve böylece B12 vitamininin bağırsaklarda emilimini engeller.

Malabsorpsiyon: Midedeki parietal hücreler intrinsik faktör üretir; bu nedenle gastrik veya bağırsak ameliyatı geçirmiş hastalarda bu hücrelerin üretildiği bölgeler zarar görebilir ve bu durum B12 vitamininin emilimini olumsuz etkileyebilir. Ayrıca Crohn hastalığı, çölyak hastalığı veya bir enfeksiyon gibi bazı bozukluklar da B12 vitamininin emilimini etkileyebilir.

Vegan Diyet: Sıkı vegan diyeti izleyen hastalar, diyetle yeterli B12 vitamini almadıkları için yaklaşık üç yıl sonra B12 vitamini eksikliği geliştirme olasılığı yüksektir.

B12 Vitamini Eksikliğinin Semptomları:

  • Megaloblastik anemi benzeri semptomlar
  • Dil iltihabı
  • Düşük beyaz ve kırmızı kan hücresi seviyeleri
  • Yorgunluk
  • Çarpıntı
  • Demans
  • Kilo kaybı
  • Kısırlık
  • El veya ayaklarda uyuşma veya karıncalanma

B12 Vitamini Eksikliğinin Tedavisi: B12 vitamini eksikliğinin tedavisindeki ana amaç, B12 vitamini seviyelerini yeniden yerine koymaktır. Ancak tedavi şekli ve süresi her hasta için aynı değildir. Tedavi türünün seçimi, hastalığın etiyolojisine bağlıdır.

Örneğin, sıkı vegan diyeti izleyen bir hastaya oral B12 vitamini verilmesi olasıdır. Ancak intrinsik faktör eksikliği olan hastalara oral B12 vitamini vermek anlamsız olacaktır, çünkü hasta verilen vitamini ememeyecektir. Bu nedenle parenteral B12 vitamini tercih edilir; önerilen doz, ayda bir kez kas içi 1000 mikrogramdır.

Crohn hastalığı veya çölyak hastalığı gibi B12 vitamini eksikliği geliştirme riski yüksek olan hastaların B12 vitamin seviyeleri düzenli olarak kontrol edilmelidir. B12 vitamini seviyelerinde bir düşüş olduğunda tedaviye başlanmalıdır. Bununla birlikte, B12 vitamini düzeylerinde düşüş olmadığı sürece B12 vitamini eksikliği için profilaktik bir tedavi bulunmamaktadır.

Referans:
U.S. Department of Health and Human Services. (n.d.). Office of dietary supplements – vitamin B12. NIH Office of Dietary Supplements. https://ods.od.nih.gov/factsheets/VitaminB12-HealthProfessional/
Ankar A, Kumar A. Vitamin B12 Deficiency. [Updated 2022 Oct 22]. In: StatPearls [Internet]. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing; 2023 Jan-. Available from: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK441923/

Related Posts